Uitgestrekte rijstvelden
Donderdag 21 juli 2016. Sapa, Vietnam.

De volgende ochtend om kwart voor zeven (na een heerlijk ontbijt met appelpannenkoeken en wentelteefjes) vertrokken we met een shuttle bus naar Sapa. Er is een nieuwe expressway, dus we kwamen al om twaalf uur aan in dit bergstadje op vijftienhonderd meter hoogte. We zijn wel weer in onze overtuiging gesterkt dat zelf rijden veiliger is. Onze chauffeur kreeg het voor elkaar om met een mobiel aan zijn oor gevaarlijke inhaalmanoeuvres uit te voeren in onoverzichtelijke situaties bergop. Als je dit ziet, snap je dat er in Vietnam jaarlijks helaas veel verkeersdoden zijn.

Onze eerste indruk van Sapa: een grote bouwput. Overal werd gebouwd en afgebroken. Later hoorden we dat de nationale overheid hier in 2020 een stad van één miljoen inwoners van wil maken (het zijn er nu vijftigduizend). Lijkt een onmogelijke opgave gezien de fysieke ligging en de beperkte infrastructuur. De afvalreiniging werkt nu al niet goed. We slapen hier in het Cat Cat View Family Hotel. We slapen in een familiekamer op de negende verdieping met werkelijk een prachtig uitzicht over de bergen.

In Sapa hebben we vanuit Nederland excursies geregeld via Ethos Travel. Een organisatie die de arme bergvolkeren in de omgeving van Sapa wil helpen door ze educatie en een baan te geven. Hier werken dus vijftien vrouwen uit de omgeving, die nu Engels hebben geleerd en als gids aan de slag zijn en daar goed voor betaald krijgen. In deze regio leven veel bergvolkeren elk met hun eigen taal, cultuur, kleding en leefwijze.

De eerste dag gaan we met Ca op stap. Ze is een super leuke jonge meid van twintig jaar. Ze is van de Black Hmong stam. Ze is op haar vijftiende getrouwd en kreeg op haar zestiende haar eerste kind. Ze is erg kordaat, vrolijk en spreekt goed Engels. Ze is trouwens even groot als Dille. In Vietnam zijn onze meiden reuzen. Ca neemt ons mee naar haar dorp: Xa Seng Village. Eerst gaan we samen op de markt in Sapa boodschappen doen, want de bedoeling is dat we samen met haar familie een lunch gaan klaarmaken. Ik heb verteld dat we vegetarisch zijn, dus we kopen groentes en tofu. Na een kleine hobbelige autorit beginnen we onze wandeling. Het is echt prachtig hier. Maisvelden en rijstvelden, heuvels en rivieren. We komen onderweg buffels tegen en heel kleine kinderen die 'hello' roepen. Na ongeveer een uur lopen, komen we in een klein dorpje terecht.

Het huis van Ca is echt traditioneel. Met een kleien vloer, rieten dak met palmbladeren, een grote ruimte met kleden hangend voor de slaapvertrekken voor enige privacy. Heel rokerig binnen vanwege het open vuur in de keuken. Aan de muur heel veel certificaten en diploma’s. Buiten scharrelen de varkens en de kippen rond. Er zijn twee honden en schattige drie weken oude puppy’s en ook baby poesjes. Ca woont hier met haar schoonfamilie, dertien mensen in totaal, inclusief overgrootouders. In haar cultuur trouw je vroeg rond je vijftiende en ga je daarna bij je schoonfamilie wonen. De ouders van de bruid krijgen een bruidsschat van tien tot dertig miljoen Vietnames Dong en een buffel en twaalf kippen. Daarna kan de dochter gaan werken bij de schoonfamilie.

Ca is erg spontaan en open en vertelt over haar bevalling van haar tweede kind, vlakbij het dorp op een rots. Het kwam vijf weken te vroeg. Ze zijn niet naar het ziekenhuis geweest, maar hebben het allebei gelukkig overleefd. In deze streek is de levensverwachting maar zesenveertig jaar, met name doordat bij de geboorte één op de vier baby’s overlijdt. Ca is erg blij met de kansen die haar geboden worden bij Ethos. Ze is nu ook bezig om samen met mode ontwerpers te kijken hoe ze traditionele stoffen kunnen verwerken in kleding die ook in de Westerse wereld verkocht kan worden. Mooi om te zien hoe de vrouwen hier empowered worden.

Luna en Dille spelen de hele middag met Mai Khu, het vierjarige dochtertje van Ca. Ze spelen bij het riviertje en in de maisvelden. Drie uur later en na een heerlijke lunch, nemen we afscheid en vervolgen we onze wandeling naar het volgende dorp waar een heilige driehonderd jaar oude boom staat. Onderweg laat Ca de hennep plant zien, waar ze hier kleding van maken. Met planten kleuren ze de geweven stof later in indigo. Na twee uur heerlijk wandelen en veel indrukken, rusten we uit onder de heilige boom. Kindjes spelen er onder. Ca vindt onze mueslireep van de Albert Heijn erg lekker. Wat een fantastische dag.

De tweede dag gaan we met Min May op stap. Zij is van de Red Dao stam. We gaan nu eerst met een auto anderhalf uur noordwaarts rijden. Eerst over de hoogste pas van Vietnam van vijfentwintighonderd meter hoog. Helaas in de mist, dus geen uitzicht. Het is hier echt koud. Daarna naar beneden, waar het weer warmer wordt. Ook hier doen we eerst in het dorpje Binh Lu op de markt boodschappen voor onze lunch bij een lokale familie. We bezoeken hier de Lu stam. Hier staan de huizen op palen en scharrelen de dieren eronder en liggen er voorraden van rijst of mais. Deze stam draagt weer hele andere kleding. Hier staat in elk huis een weefgetouw. De kleding is kleurrijk. Getrouwde oudere vrouwen kleuren hun tanden zwart (met geplette vliegen). Dit dorp ligt nog hoger, bijna op tweeduizend meter. Er zijn hier ook theevelden. Ze maken hier green tea en oolong tea.

Eerst maken we een mooie wandeling door de rijstvelden. De kleine dijkjes tussen de velden zijn nog wat glad en glibberig en lastiger voor ons om op te lopen. Bij de rivier, nemen we een kapotte hangbrug naar de overkant en kijken we hoe de lokale bevolking aan het vissen is. In deze dorpen komen veel minder toeristen dus we hebben veel bekijks. Luna en Dille worden vaak aangeraakt.

Rond twaalf uur gaan we hier lunchen bij een lokaal gezin. Er zijn twee buurmeisjes van ook twaalf en tien jaar oud. Luna en Dille hebben hun loomspullen mee en gaan beiden meisjes leren hoe ze een armband kunnen maken van loom elastiekjes. Als dank krijgen Luna en Dille allebei een koperen armband van de meisjes. Super aardig. Voor de jongetjes hebben we playmobil poppetjes meegenomen. Ze spelen er heerlijk mee. Na wederom een heerlijke lunch, leer ik nog hoe het weefgetouw werkt. Behoorlijk arbeidsintensief werk. We nemen weer afscheid en maken nog een wandeling naar een dorp verderop. Weer over een hangbrug en door de rijstvelden. Prachtig. Op de terugreis gaat het regenen, dus we missen wederom het uitzicht vanaf de pas.

Onze laatste dag in Sapa gaan we met onze gids San May naar een Red Dao village op twaalf kilometer afstand van Sapa. San May heeft een zoon en dochter van zestien en veertien jaar oud. Haar man is eigenaar van de herbal baths in het dorp. De kruiden voor deze herbal baths worden in een coöperatie van honderd gezinnen geplukt en geleverd. Het is trouwens gebruikelijk dat je als toerist geld betaalt om deze dorpen te bezoeken. Ongeveer anderhalve Euro. Op het ticket staat dat dit geld naar het dorp gaat en de aanleg van de infrastructuur. Grappig was dat we nog nooit zo’n slechte weg hebben gezien als daar. Al dat gehobbel is maar niets, dus gaan we lekker lopen, dan zien we ook meer.

De vrouwen van deze stam hebben rode doeken op hun hoofd. Eigenlijk een rode deken, maar de jongere vrouwen vinden dat te zwaar en doen een rode doek. Deze stam staat bekend om hun ‘embroidery’. Stoffen worden voorzien van prachtige borduursels. Dit doen ze met zijden draden. Dit is dus het dorp waar we een paar mooie tasjes en etuis kopen. De herbal baths zijn echt geweldig. In een klein houten hutje staan vier houten tonnen klaar met heet kruidenwater en schuim. En als je dan in die ton zit (in kleermakerszit), dan heb je een prachtig uitzicht op de bergen en de rijstvelden. Echt heerlijk ontspannend! Luna maakt hier weer een armbandje met een meisje van tien jaar. Ze pikt het snel op. We geven haar een eigen loomsetje mee. Luna en Dille krijgen als dank weer een armbandje terug.