Reiskoorts
Woensdag 20 april 2016. Nederland.

Al weken tellen we samen met de kinderen af. Nog veertien nachtjes, nog dertien, nog twaalf... Hoeveel nachtjes nog tot we naar Indonesië gaan? Inmiddels zijn de laatste kruisjes op de aftelkalender gezet, en gaan we écht bijna weg. En waar Tijl en ik in de voorjaarsvakantie samen het Afrikaanse avontuur nog opzochten, is deze keer het hele gezin van de partij. En: opa en oma. Want die zijn deze reis ook present.

De tassen zijn, geheel tegen onze gewoonte in, al een paar dagen ingepakt, en door Jonas is veelvuldig gecontroleerd of de voor de reis aangeschafte lolly's ook wel echt in de tas zitten. Tijl heeft, als de doorgewinterde wereldreiziger die hij inmiddels is, opa en oma van uitleg voorzien over het riemen-vast-beleid van de luchtvaartmaatschappij ('riem aan als het lampje ook aan is. Want opa en oma weten nog niet zo goed hoe dat werkt'). Kortom: iedereen is er klaar voor! Indonesië: here we come! 

Een lange reis en het paradijs
Vrijdag 22 april 2016. Siangan, Bali, Indonesië.

We zijn er! Een kleine 24 uur nadat we uit Driebergen vertrokken, landen we op Denpasar. Het blijft een hele reis, daar valt niets op af te dingen. Maar - ik schreef het vorig jaar ook al in dit blog: wat gaat het elk jaar weer veel makkelijker naarmate de kinderen ouder worden. En echt: wat een helden zijn Tijl en Jonas! Werkelijk geen kik hebben ze gegeven. Urenlang hebben ze zich vermaakt met filmpjes, naar buiten kijken, kale melen ('kamelen' in Jonas-taal) spotten in de woestijn ver beneden ons en spelletjes spelen. Het meegebrachte speelgoed is de koffer niet eens uit geweest. Ze hebben allebei zelfs nog een paar uur geslapen.

En wat een verschil maakt dat voor ons als ouders ook. Nog bijna fit stappen we in Singapore het vliegtuig uit. Wat een verschil met de afgelopen jaren. Dat we met opa en oma nog twee paar helpende handen bij ons hebben, helpt daarbij natuurlijk ook enorm. De man met de hamer weet ons tijdens de aansluitende vlucht naar Denpasar alsnog wel te vinden, maar dat is na een nacht zonder slaap door verschillende tijdszones ook niet verwonderlijk. Aan de kinderen heeft het in elk geval niet gelegen. Ware wereldreizigers zijn het allebei!

Als we op Denpasar onze tassen hebben verzameld, staat chauffeur Dewa ons al op te wachten. In een kleine twee uur rijdt hij ons naar Siangan, op negen kilometer van Ubud, waar Villa Hutan Sawah de komende dagen ons thuis zal zijn. En wat voor thuis. Wat een prachtig huis op een prachtige plek! Een mooie, ruime villa in een grote en prachtig onderhouden terras-achtige tuin midden tussen de rijstvelden en jungle. Met op het onderste terras het piece de résistance: een heerlijk verkoelend zwembad! In no-time liggen we er met z'n allen in. Heerlijk is het: de vermoeidheid van de reis raakt er een heel eind mee op de achtergrond.

Toch zoeken we tegen drieën allemaal ons bed op voor een paar uurtjes in te halen slaap. Ook 's avonds maken we het niet laat. Na een heerlijke maaltijd van gado gado, nasi nanas en pisang goreng, die kok Ketut voor ons verzorgt, kruipen we allemaal, na nog een laatste plons in het zwembad vroeg ons mandje in.

Bali bliss
Zaterdag 23 april 2016. Siangan, Bali, Indonesië.

Het is al licht als we na een uitstekende nacht wakker worden. Dat wil zeggen: Justus en ik worden wakker, de kinderen zijn nog volledig buiten westen. Om half negen besluiten we ze maar eens wakker te maken. Zo hebben we nog net even tijd voor een duik in het zwembad voor het ontbijt wordt geserveerd.

Tijl heeft een verassing voor ons in petto. Hij zit nog maar net op zwemles, en het meegebrachte drijfvestje irriteert zijn nek. Er zit nu al een grote rode plek die behoorlijk zeer doet. We hebben voor hem alleen geen zwembandjes mee. Geen probleem, besluit Tijl, dan maar zonder. Zonder drijfmiddelen springt hij het water in en slaagt er tot onze verbazing nog in om boven te blijven ook. Zonder problemen zwemt hij in zijn eentje naar de overkant. Wow! Knap, en ook fijn: het voelt toch een stuk rustiger dat hij blijkbaar niet direct verdrinkt als hij in een onbewaakt ogenblik het zwembad in springt. 

Fietsen
Zondag 24 april 2016. Siangan, Bali, Indonesië.

Na een wat onrustig nachtje (het gevolg van een roepende cicak op onze slaapkamer), is het vandaag vroeg dag. Om half zeven gaat de wekker, want om kwart over zeven hebben we een afspraak met gids Gede van Banyan Tree Bike Tours. Hij haalt ons vandaag op voor een fietstocht over het platteland van Gianyar. En gezien de temperaturen hier doen we dat het liefst 's ochtends vroeg wanneer het nog relatief koel is. En wat dat betreft hebben we vandaag geluk: het was echt koud vanmorgen bij zonsopkomst, zo stelt Gede. Maar 25 graden... We zullen het maar even niet over de huidige lente-temperaturen in Nederland hebben.

We maken het onszelf wel gemakkelijk vandaag: het blijft immers vakantie. Met de auto worden we bovenop een berg afgezet, en alles wat wij hoeven te doen, is met de kinderen achterop naar beneden rijden. Kijk, zo kun je nog eens een fietstochtje maken. Het is trouwens ook fijn dat we maar weinig aandacht voor het fietsen nodig hebben, want de afdaling gaat tussen de rijstvelden, langs stroompjes met wassende mensen en door typisch Balinese dorpjes met prachtige compounds en tempels. Fantastisch mooi!

Op Jonas heeft het fietstochtje een zeer ontspannend effect: na nog geen tien minuten is hij onder zeil. Tijl is gefascineerd door het verhaal dat Gede vertelt over zijn opa. Hij werd in de koloniale tijd door de Nederlanders gedwongen om te werken aan de aanleg van de weg tussen Singaradja en Denpasar. Met aan zijn been een boei met een zware steen eraan zodat hij niet kon wegrennen en zo weinig water dat hij zijn eigen urine moest drinken, waren de omstandigheden barbaars. Vele van zijn mede-arbeiders hebben deze gedwongen arbeid niet overleefd. Het verhaal maakt diepe indruk op onze kleuter. Onderweg moet ik het steeds weer opnieuw vertellen. Het is geen fraai deel van onze nationale geschiedenis, is Tijl het met ons eens.

Halverwege de rit naar beneden is het tijd voor luchtiger zaken. We maken Jonas wakker en stoppen voor een thee-, koffie- en chocoladeproeverij. Een feestje voor de kinderen, die zich de met grote hoeveelheden suiker gezoete thee zeer goed laten smaken. Dit is zelfs nog leuker dan het zwembad, vindt Tijl.

De tweede etappe van de fietstocht brengt ons langs een typisch Balinese compound waar we van de familie die hier woont even binnen mogen kijken. Het blijft bijzonder om te zien hoe hele families op deze manier samen leven. In het midden van de compound staat onder een afdak - zonder muren - het bed van opa en oma. So much voor privacy. Maar, zo stelt Gede, seks is als je ouder bent en al kinderen hebt toch niet meer zo belangrijk. Dat nemen we dan maar van hem aan...

Jonas heeft ondertussen het varkenshok ontdekt en is niet bij de beesten weg te slaan. Helaas: we moeten door: er wacht ons nog een wandeling door het bos en het wordt inmiddels steeds warmer. De wandeling gaat langs een rivier en is voor de kinderen superleuk: we moeten klimmen over bamboe-ladders, klauteren over stenen en door een stuk droge rivierbedding, lopen over bruggetjes van bamboe, en het klapstuk: het oversteken van de rivier over een grote bamboe-paal waarboven een kleinere bamboe-paal als houvast is gespannen. Cool! Het ijsje dat we ze in het vooruitzicht hebben gesteld als ze de drie kwartier durende wandeling zonder zeuren voltooien, is op deze manier niet eens nodig. Dit is gewoon gaaf!

Niettemin zijn we blij als we na drie kwartier behoorlijk bezweet het huis van Bagi bereiken, waar de lunch al bijna klaar is. De kinderen hebben het inmiddels wel een beetje gehad en verlangen naar het zwembad. We maken er dus geen al te lange sessie van, maar laten ons de Balinese lunch goed smaken. Jonas houdt het bij witte rijst, maar Tijl gaat vol voor de pindasaus: zijn nieuwe Balinese lievelingseten. Na een korte stop voor het beloofde ijsje, zet Gede ons tegen tweeën weer bij de villa af. Tijd voor zwembad en massages. Maar wat een toffe ochtend hebben we gehad en wat blijft het fijn en bijzonder om weer op ons geliefde Bali te zijn!

Cooking Class
Dinsdag 26 april 2016. Siangan, Indonesië.

Vandaag splitst ons gezelschap zich op. Justus blijft met Tijl 'thuis' in de villa, terwijl de rest van ons zich de fijne kneepjes van het Balinese koken eigen gaat maken. Met Jonas als masterchef, dat spreekt voor zich.

In Ubud-centrum worden Jonas, mijn moeder, Han en ik opgewacht door iemand van de kookschool. Eerste stop is de traditionele pasar, waar begeleider Wajan ons wegwijs maakt in de keur aan tropisch fruit, inheemse kruiden en bijzondere groenten die hier te krijgen is. Maar natuurlijk niet voordat we een bezoekje hebben gebracht aan de markttempel, waar alle marktlui elke ochtend een ceremonieel offer brengen om zich te verzekeren van een goede dagopbrengst. Een mooi ritueel, met als prettige bijkomstigheid dat de voor de offers gebruikte wierook de wat minder frisse geuren van de pasar enigszins maskeert. Gezien de bergen afval die her en der opgestapeld liggen is dat voor onze westerse neuzen wel zo fijn.

Het is leuk om weer op een pasar rond te lopen, al is deze wel een stuk toeristischer dan de markten waar we hier in eerdere jaren zijn geweest. Voor mijn moeder en Han is het de eerste keer op een Indonesische pasar, en zij genieten volop. Erg leuk om dit aan hen te kunnen laten zien. Jonas heeft binnen vijf minuten zijn eerste van een marktvrouw gekregen speeltje te pakken, dus ook hij is dik tevreden. De aangeboden bananen en mandarijnen kunnen hem minder bekoren. Deze worden door hem resoluut afgewezen. Het kan maar duidelijk zijn.

Na een rondje over de markt, stappen we in de auto op weg naar de traditionele compound waar Paon Bali Cooking Class is gevestigd. Wajan en zijn vrouw Made wachten ons er al op. De kookschool is een goed georganiseerd en professioneel geheel. Achter de compound, waar Wajan en Made met hun familie wonen, is een grote keuken gebouwd waar zo'n twintig studenten tegelijk kunnen koken. Made houdt de wind er tijdens de kookles goed onder, en onderwijst de groep met de nodige autoriteit in de basis van de Balinese keuken.

Jonas heeft er minder zin in. Zo af en toe wil hij wel even in een pan roeren, maar heel veel verder strekt de hulp van onze masterchef niet. Het meegebrachte filmpje blijkt toch een stuk interessanter... Ook prima: het zorgt er in elk geval voor dat wij onze handen vrij hebben om lekker mee te koken.

De geuren van galangal, kafir lime leaf, knoflook en chili doen ons tijdens het hakken en snijden al watertanden. We worden niet teleurgesteld: na een paar uur hakken, snijden en koken, hebben we een heerlijke lunch bij elkaar gekookt. Ik neem me voor om thuis toch echt wat vaker Balinees te koken. Het is zo lekker allemaal!

Met volle buiken ronden we de kookles af en vertrekken, voorzien van een doggybag voor Justus, weer naar onze villa. Justus en Tijl hebben de ochtend in en om het zwembad doorgebracht en hebben een heerlijk relaxte ochtend gehad. En om het allemaal nog wat meer ontspannen te maken, komen daar onze masseuses ook al aan. De rest van de middag genieten we van massages, het zwembad en de fijne villa. Morgen reizen we weer door en laten we dit fijne plekje achter ons. Vanmiddag dus nog even extra genieten!

We reizen door
Woensdag 27 april 2016. Lean, Bali, Indonesië.

Tijd om onze koffers te pakken: vandaag laten we Siangan achter ons en reizen we door naar onze volgende bestemming. Maar natuurlijk niet voordat we ons nog een laatste keer tegoed hebben gedaan aan Dewa's bananenpannenkoeken. En uiteraard ook niet voor we het fijne zwembad ritueel hebben 'uitgeweid' met een wedstrijdje ver-springen. Tegen tienen is het dan toch tijd om te gaan, en met toch een beetje pijn in ons hart laten we villa Hutan-Sawah en midden-Bali achter ons. Maar in Oost-Bali lonkt alweer het nieuwe avontuur, dus heel lang blijven we niet in het afscheid hangen. Bestemming voor vandaag is het dorpje Lean in de Amed-regio. Een deel van Bali waar we nog niet eerder zijn geweest, en dus vol nog nieuwe onontdekte avonturen.

Na een ritje van drie uur en een tussenstop voor de lunch arriveren we bij Villa Kupu Kupu. Het is een al iets oudere villa, maar het ziet er nog prima en vooral super schoon uit. En: de villa ligt pal aan zee, aan een strandje dat vol traditionele Balinese vissersbootjes ligt. Aan weerszijden hebben we Balinese buren: we zitten dus echt middenin het lokale leven. Heel leuk! Bij aankomst worden we opgewacht door Ketut: hij zal ons de komende dagen van ons natje en droogje voorzien en hij is ook de reden dat alles er hier zo schoon uitziet. Wat een fijn en warm welkom!

Het is hier in Lean wel een stukje warmer dan in het hoger gelegen Siangan. Na een snelle kamerindeling is onze eerste prioriteit dus: afkoelen in het zwembad. Daarna is het tijd voor een praatje met Ketut. Ketut vertelt dat we hier motorbikes kunnen huren en zo in ons eigen vervoer kunnen voorzien. Wat leuk: dat hebben we hier in Bali nog niet eerder gedaan. We kennen dit wel van de Thaise eilanden, waar we altijd met veel plezier op onze motorbikes hebben rondgecrosst. Sowieso heeft deze regio, met de blauwe zee, de vele snorkel- en duikscholen en de vele terrasjes met waanzinnige uitzichten, voor ons de feel van het Thaise eilandleven. En laten we daar nu helemaal geen problemen mee hebben...

Ketut gaat direct motorbikes regelen, en even later maken we ons eerste ritje op weg naar de winkel. Voor sommigen onder ons is het even wennen aan het links rijden, maar hoe leuk is het om zelf over de weggetjes langs de zee te toeren. Na de boodschappen gaan Justus, Jonas en ik nog voor een ritje de andere kant op. Wat een schitterende omgeving hier, met aan de ene kant de zee en aan de andere kant de bergen. Dit is echt volop genieten!

Als het donker wordt, kruipt Tijl een beetje in zijn schulp. Het huis is vrij open, met een niet afsluitbaar woon- en eetgedeelte. Dat maakt hem bang: 'ik voel me niet zo veilig zonder muren', bekent onze kleuter een beetje witjes. Wat sneu, maar wat knap van hem dat hij dat zo aan kan geven. We houden hem de rest van de avond dichtbij ons, en na de belofte dat hij bij mama in bed mag slapen, en dat ik bij hem blijf tot hij slaapt, voelt hij zich weer een beetje beter. Jonas heeft van dit soort angsten geen last, maar ziet zijn kans schoon: Tijl bij mama in bed, dan hij ook. En zo eindigt voor mij de dag een stukje vroeger dan normaal, tussen mijn twee jongste mannen in. Voor Justus blijft het opklapbed naast het grote bed over. Ach ja, vakantie kan niet alleen maar relaxt zijn...

Zee, zon, snorkelen en dokters
Zondag 1 mei 2016. Lean, Bali, Indonesië.

Wat is het fijn in Amed! We genieten met elkaar volop van het strand, het snorkelen, het toeren op onze motorbikes op zoek naar mooie stranden en vergezichten en het spelen in de zee en in het zwembad. Vandaag pikken we mijn moeder en Han rond acht uur op voor het ontbijt. De afgelopen dagen hebben we ondervonden dat we daar in deze omgeving twee eisen aan mogen stellen: 1) het eten moet lekker zijn en 2) het moet op een mooie plek geserveerd worden. Aan beide voorwaarden wordt ook vandaag weer ruimschoots voldaan. Op een overhangende rots boven de zee vinden we een van bamboe opgetrokken restaurantje. Het heeft een adembenemend uitzicht, en dat zegt wat, want we zijn de afgelopen dagen al wat gewend geraakt als het op mooie uitzichten aankomt. Kom maar door met de bananenpannenkoeken en de verse fruitsapjes!

Als na een uurtje zowel onze magen als onze ogen verzadigd zijn, springen we weer op de motorbike. Bestemming: strand, zee, en onderwaterwereld. Want hoewel de uitzichten supermooi zijn, bevinden de echte attracties zich hier onder water. Op een mooi strandje huren we voor een paar Euro snorkels, duikbrillen en flippers. En terwijl de kinderen zich onder toeziend oog van één van de volwassenen vermaken in de branding, snorkelen de anderen vanaf strand zo het koraal op. Echt zo te gek! Ook Tijl begint de onderwaterwereld te ontdekken. In het zwembad heeft hij de afgelopen week veel geoefend met onder water zwemmen. Daar plukt hij nu de vruchten van. Samen ontdekken we trompetvissen, vissen die er precies zo uitzien als Dory in Finding Nemo en allerlei andere felgekleurde vissen. De tijd vliegt voorbij en voor we het weten is het tijd voor de lunch. Daarvoor hoeven we gelukkig niet ver weg, want die wordt hier gewoon op het strand geserveerd. Lekker!

Ook na de lunch blijft de zee trekken, en duiken we met z'n allen weer het water in. Het loopt al tegen het einde van de middag als we bruinverbrand het strand verlaten. Op naar het zwembad, zo is het idee. Zover komt het helaas niet. Mijn moeder heeft voor deze keer Tijl voorop de motorbike. Ze kan echter niet goed over hem heen kijken, en moet daardoor een rare manoeuvre uithalen. Voor we weten wat er gebeurt, rijdt ze rakelings langs - en deels tegen - een muur en houdt daar een lelijke schaafwond over haar hele arm aan over. Dat is schrikken! Het zwelt direct enorm op, en we vragen ons af of het niet gebroken is. Dat lijkt mee te vallen, maar omdat ze een enorm gezwollen arm heeft, lijkt het ons toch verstandig om even naar de dokter te gaan. Gelukkig komt Ketut vrijwel gelijk met ons bij de villa aan. Hij schrikt ook van hoe de arm van mijn moeder eruit ziet, en biedt direct aan haar naar de dokter te brengen. Dat gebeurt dan wel op de motorbike, want een auto heeft hij niet. En zo vetrekken Ketut, mijn moeder, Han en ik naar de plaatselijke dokterspraktijk. Al is dat plaatselijke wel relatief, want we moeten er zeker nog twaalf kilometer voor rijden.

Bij de dokter blijkt gelukkig al snel dat het met de verwondingen wel meevalt. Het is vooral behoorlijk geschaafd en gezwollen omdat de hele arm onder de blauwe plekken zit. De grootste zorg is nu het voorkomen van een infectie. En - zoals we dat hier gewend zijn - neemt de dokter geen halve maatregelen. Gewapend met betadine, ontstekingsremmers, antibiotica en diclofenac tegen de pijn (in Nederland geven ze dat aan vrouwen na een keizersnede), stappen we met een schoongemaakte wond de dokterspraktijk weer uit. Met de schrik nog in de benen, maar vooral opgelucht dat mijn moeder zo goed wegkomt. Dat had een stuk vervelender kunnen aflopen! Tijdens het diner met uitzicht over zee genieten we dus nog eens extra van het feit dat we met elkaar deze mooie reis kunnen maken. Dat is een hoop om dankbaar voor te zijn.

Op naar het noorden
Maandag 2 mei 2016. Dencarik, Bali, Indonesië.

Onze laatste dag in Amed is aangebroken. Vandaag vertrekken we naar Noord Bali: de laatste bestemming van deze reis. Voor de laatste keer stappen we op onze motorbikes voor een ontbijtje op het strand. Op het strand regelen we ons vervoer naar Dencarik. Zo makkelijk gaat dat hier. Nog een paar laatste foto's in de zee, en dan is het tijd om in de zojuist gecharterde minivan te stappen: op naar weer een nieuw vakantiehuis.

In nog geen tweeëneenhalf uur rijden we naar Dencarik, waar het personeel van Villa Indah ons al met bloemenkransen staat op te wachten. Wow, wat een warm welkom! En wow, wat een plaatje van een villa! Misschien wel de allermooiste tot nu toe. Modern, ruim, schoon, een super zwembad en pal aan het strand. Na een snelle kamerverdeling, beginnen we met ons inwijdingsritueel van de villa: een collectieve duik in het zwembad. We hebben niet heel lang de tijd, want voor we het weten hebben Ketut en Putu, die de komende dagen voor ons zullen koken, al een heerlijke lunch op tafel gezet. We smullen van het verse fruit, mie goreng, saté met pindasaus (misschien ook wel de lekkerste tot nu toe), rijst en salade. Een koningsmaal met uitzicht over zee en naast het zwembad. Volle kracht genieten!

Als we klaar zijn met eten, duiken we direct weer in het zwembad. Wat een weelde! De rest van de middag vullen we met zwemmen, chillen in de bale bengong, drinken uit een kokosnoot, kletsen met de lokale vissers op het strand en verstoppertje spelen in de enorme villa. Ook de jongens voelen zich hier direct thuis. Ze vermaken zichzelf uitstekend, samen en alleen, en wanneer ze wel wat aandacht komen vragen, zijn er vier volwassenen die hierin kunnen voorzien. Zo is het voor ons allemaal meer dan relaxt. Naast de omgeving, die natuurlijk superdeluxe is, is de aanwezigheid van opa en oma voor ons alle vier niet minder luxe. Echt heel fijn om zo samen op reis te zijn! Bij het diner concluderen we collectief dat dit een meer dan waardige afsluiter van onze reis samen gaat worden. Of het ook een beetje actieve afsluiter gaat worden, valt nog te bezien. Vooralsnog voelen we geen enkele noodzaak om onze heerlijke villa te verlaten. Wat een paradijs weer!

Een vroege morgen en een dag zalig niks doen
Woensdag 4 mei 2016. Dencarik, Bali, Indonesië.

Zoals al voorspeld, is ons activiteiteniveau in Dencarik vooralsnog zeer beperkt. Tenzij je maximaal genieten en relaxen als activiteiten meetelt natuurlijk. Gisteren hebben we de villa - op een boodschappentripje naar Serririt (overigens een culturele belevenis op zich) - niet verlaten. Het is hier ook zo mooi en relaxt: we voelen vooralsnog geen enkele noodzaak om erop uit te gaan.

Om een beetje tegenwicht aan dat geluier te bieden, staan we vandaag om half zes op. Want: er zitten hier dolfijnen in de zee, en die willen we natuurlijk graag zien. We hebben dit twee jaar geleden ook al eens gedaan, maar de jongens kunnen zich daar weinig meer van herinneren. Opa en oma hebben het natuurlijk sowieso nog nooit gezien, en willen dit ook wel eens meemaken. En zo komt het dat we om kwart voor zes op een nog donker strand staan te wachten op Komang, de bewaker van de villa, die ons met een vissersbootje van het strand komt oppikken. In het donker komt het bootje op ons afvaren. Tegen de eerste zonnestralen van de opkomende zon, klimmen we allemaal de boot in. Op naar de dolfijnen!

Na een kwartiertje op zee, zien we vlak naast de boot de eerste vinnen boven water steken. Daar zijn ze, wat cool! En zo dichtbij! We zien nog verschillende andere scholen, en een aantal dolfijnen trakteert ons zelfs op dolfinarium-achtige sprongen boven het water uit. De jongens zitten voorin de boot, en hebben goed zicht op de dolfijnen. Al blijft Jonas ze stug haaien noemen...

Na een half uurtje zijn de jongens het zat - saai, die dolfijnen, concludeert Tijl doodleuk - en geven we Komang het sein huiswaarts. Onderweg plonzen we nog even de boot uit voor een kort rondje snorkelen boven het koraal dat ook hier voor de kust ligt. Dat is dan wel weer cool, vindt ook Tijl, zeker als hij op de terugweg de boot mag sturen. Vlak voor het ontbijt zijn we weer in de villa terug. Voor het restant van de dag zakt het activiteitenniveau weer terug naar dat van het zalig nietsdoen. Maximaal genieten en relaxen. Niets mis mee!

Scooteren over het platteland
Vrijdag 6 mei 2016. Dencarik, Bali, Indonesië.

Vandaag worden we om acht uur opgehaald. Een wekker zetten is niet nodig, want Tijl en Jonas maken ons - zoals we dat in de tropen van hen gewend zijn - om half zes wakker. Zo zijn we in elk geval meer dan op tijd voor de pick-up door de jongens van Bali Vespa Tour. Met het oog op de kinderen gaan we vandaag niet op pad met de normaal door dit bedrijfje gebruikte Vespa's, maar met 'normale' motorbikes. Heel leuk, want zo krijg je net wat meer van de omgeving mee dan vanuit een auto. De jongens van Bali Vespa Tour herkennen ons nog van twee jaar geleden. Sterker nog: één van hen tovert op zijn telefoon zelfs een foto van een driejarige Tijl tevoorschijn. Echt heel leuk: zo'n ontmoeting met oude bekenden!

Op vier motoren vertrekken we - Justus en ik elk met een kind voor ons - richting het achterland van Lovina. We rijden de bergen in en laten de echte bewoonde wereld al snel achter ons. De rit gaat over kleine weggetjes langs rijstvelden en kleine dorpjes waar we door de lokale bevolking vrolijk toegezwaaid worden. Zo leuk: we gaan helemaal van de gebaande paden af. We rijden echt door uniek en authentiek ruraal Bali. Wat is dit gaaf!

Na een uurtje rijden stoppen we bij een warung in een klein dorpje. Tijd voor koffie, thee en sumping: een Balinese snack gemaakt van sticky rice en banaan. Samen met Tijl en Jonas lopen we een klein rondje door het dorpje. De kinderen zijn erg geïnteresseerd in de hanen die in grote manden opgesloten zitten. Dit zijn de hanen voor de hanengevechten, zo leggen we uit. De mensen hier kunnen daar veel geld mee verdienen. Of die hanen dan geen pijn hebben als ze gaan vechten, vraagt Jonas zich af. Gids Gede legt uit dat het vaak gaat om gevechten op leven en dood. Daar zijn de jongens wel even stil van. Wel een beetje zielig voor de hanen...

Wij genieten ondertussen volop van het inkijkje dat we krijgen in het leven in dit dorpje. We zien vrouwen in de traditionele Balinese vijzel varkensvoer klaarmaken, lopen tegen een verse oogst kruidnagel aan die op een deken ligt te drogen en proberen met handen en voeten wat contact te maken met wat dorpsbewoners. Ongekend hoe vriendelijk de mensen ook hier weer zijn. Als we zowel cultureel als culinair helemaal verzadigd zijn, laten we de motorbikes achter ons, en gaan te voet verder voor een korte trekking. We lopen dwars door plantages, waar Gede ons wijst op pinda-planten, citroengras-struiken, kruidnagelbomen en cacaobomen. Bizar om dat soort exotische producten hier gewoon aan de bomen te zien groeien. De kinderen lopen dapper en zonder te klagen mee, al zweten ze als otters. Gede heeft Tijl direct voor zich gewonnen door hem consequent aan te spreken als Spiderman. Kijk, die snapt hoe je een kleuterjongetje aan je zijde moet krijgen! Jonas vindt vooral de koeien die we her en der tegenkomen erg leuk. Als er vervolgens ook nog een grote slang vlak voor onze voeten over het smalle paadje wegkruipt, is het feest compleet. Dit isnogeens een avontuur! 

Na een half uurtje lopen komen we uit op een pad dat naar beneden voert. Het is behoorlijk steil en we hebben het inmiddels behoorlijk warm gekregen. Onder ons horen we al het geluid van een waterval. Justus en ik kennen deze plek nog van twee jaar geleden, en voeren de rest van de groep aan. Wij weten al dat de beloning van deze warme wandeling er ook naar is: een prachtig helder meertje van bergwater, boven een grote waterval. Wow: ook voor een tweede keer is dit nog steeds adembenemend! Het lijkt wel een plaatje uit een sprookje!

Han, Justus en ik twijfelen geen moment en liggen in no-time in het koude water. Tijl probeert het ook even, maar hij houdt het snel voor gezien. Gewend als hij de laatste weken is geraakt aan het warme zee- en zwembadwater, vindt hij het water hier veel te koud. Hij vermaakt zich echter uitstekend met klauteren over de grote rotsblokken die hier liggen. Dit spelletje wordt nog een stuk leuker als ook de gidsen mee gaan doen. Tijl is in zijn element: volledige aandacht van drie Balinese mannen met een duidelijke zwak voor onze blonde kleuter. Jonas blijft onder de hoede van oma en kijkt vanaf een rotsblok veilig toe hoe wij in het water liggen. Zelf wil hij er voor geen goud in: veel te koud, dit water.

Na een half uurtje spetteren, trekken we ons terug op de kant. Tijd voor lunch, zo kondigt Gede aan. Voor we het weten, hebben de mannen een complete Balinese picknick voor ons uitgestald. Of tenminste, voor negentig procent Balinees, zo vertelt Gede. De spicyness hebben ze er voor ons westerlingen maar even uitgelaten. Het eten is heerlijk, en wat is het gaaf om op deze bijzondere plek met deze bijzondere mensen opeens te zitten picknicken. Voor Tijl en Jonas is het feest compleet als we - eenmaal weer bovengekomen - stomtoevallig tegen de lokale ijscowagen - hier in de vorm van een brommer met een vrieskist achterop - aanlopen. Ijsjestijd!

Op de terugweg slagen beide jongens er niet lang in hun ogen open te houden. Achterop de hobbelige motorbike vallen ze allebei in no-time in slaap. Het is niet al te comfortabel om een slapend kind op de motorbike te houden, maar we komen zonder ongelukken uitgeslapen weer bij de villa aan. Wat een top-ochtend hebben we gehad! Echt een enorme aanrader, deze tour!

Naar huis
Maandag 9 mei 2016. Nederland.

En zo is, voordat we het weten, de dag van vertrek alweer aangebroken. Vanmorgen vroeg hebben we al afscheid genomen van opa en oma: zij reizen nog door naar Java. Voor ons zit deze reis er bijna op. Over een uurtje stappen we in de auto op weg naar het vliegveld, en begint voor ons de terugreis.

Nog één keer nemen we een duik in het zwembad, nog één keer neem ik heel bewust het geluid van de zee, het gevoel van de aangename tropische warmte en het uitzicht op palmbomen en Balinese vissersbootjes in me op. Het voelt een beetje als afscheid nemen. De afgelopen drie jaar hebben we ontzettend van dit mooie eiland genoten. Genoten van het natuurschoon, de cultuur, het klimaat en vooral van de ontzettend vriendelijke mensen. Wat is het hier fijn reizen met kinderen! En wat zijn we dankbaar dat we de kans hebben gekregen om drie jaar achter elkaar naar dit mooie eiland af te reizen, niet alleen als gezin, maar ook met lieve familieleden om ons heen.

En nu. Nu is het echt tijd voor afscheid. Tijd om nieuwe delen van de wereld te gaan ontdekken. Andere dingen te gaan zien. Met een beetje weemoed, maar vooral vervuld van dankbaarheid, pakken we de laatste spullen in. Met stiekem ook een beetje hoop op een weerzien in de toekomst. Dag mooi Bali: tot over een paar jaar misschien!