Caipirinha op Copacabana
Dinsdag 30 juni 2015. Rio de Janeiro, Brazilië.

Na een halve dag school voor de jongens brengt tante Hilde ons naar de luchthaven. We zijn vroeg, en we verdrijven de tijd met naar aankomende en vertrekkende vliegtuigen kijken, spelletjes UNO en het eten van de eerste sandwiches. Hoewel de jongens al ervaren vliegtuig reizigers zijn heeft het vooruitzicht om opnieuw te vliegen op voorhand voor veel stress gezorgd. Na het Germanwings incident wou vooral Emiel graag met de auto op vakantie dus het was een beetje afwachten wat het vliegen zou geven. Maar gelukkig levert de vlucht van een uurtje naar Duitsland geen problemen op, tegen het einde van de vlucht zijn de zorgen vergeten en wordt er door beide heren zelfs al zeer stoer gedaan. Bij het afstappen mogen we even de cockpit in en nu wil Emiel zelfs piloot worden, van een ommezwaai gesproken!

We hebben in Frankfurt drie uur tussen beide vluchten, tijd genoeg om te eten en rustig naar de gate te gaan. Daar staat een recente Boeing 747-8I, volgens Louis een 'dubbeldekker', al te wachten. Aan de gate zit ook één of ander Braziliaans sportteam met een grote beker te wachten. We zijn nieuwsgierig en met een mengeling van Engels, Spaans en Portugees slagen we erin om een gesprek te voeren. Ze zijn derde geworden in een wereldkampioenschap waterpolo. Emiel en Louis mogen zelfs op de foto met de cup.

De vlucht vertrekt perfect op tijd, rond tien uur ‘s avonds, voor een kleine elf uur. Een nachtvlucht dus, en nog voor we avondeten krijgen slaapt drie kwart van ons al. Louis is net zoals thuis vroeg wakker maar het gekregen stickerboek houdt hem de rest van de vlucht bezig. Emiel slaapt tot het licht opnieuw aan gaat voor ontbijt. Zelf vond ik de reis erg vlot gaan, voor ik het wist werd de landing al ingezet.

Voor vijf uur 's ochtends landen we in Rio. Op dit vroege uur zijn er geen passagiers van andere vluchten en dus zijn we zo de grenscontrole door. Dat de foto's in de paspoorten van de kinderen ondertussen zo verouderd zijn dat er nog weinig gelijkenis is met hoe ze er nu uit zien levert ook hier geen problemen op. We pikken de bagage op, kopen een ticketje aan vaste prijs voor de taxi (de metertaxi en de daaraan gelinkte pogingen tot afzetterij, laten we nog even aan ons voorbij gaan) en rijden de stad in. De zon komt ondertussen op, en onderweg vangen we de eerste glimp van het Christusbeeld op. Louis is wat ongerust want vanuit deze richting kan je z'n armen niet zien, maar snel daarna zien we het volledige beeld en kent ons enthousiasme geen grenzen. We zijn echt in Rio!

In het hotel, Mar Palace Copacabana, aangekomen mogen we onmiddellijk op onze kamer en moeten we niet wachten tot check-in tijd. Net wat we nodig hebben, we droppen onze bagage en gaan ineens een kijkje nemen op Copacabana Beach, op amper een blok van ons hotel. Op dit vroege uur is het strand nog zo goed als verlaten, met uitzondering van enkele verkopers die kraampjes aan het opzetten zijn.

We besluiten eerst te ontbijten en trekken daarna opnieuw naar het strand voor een voormiddag springen in de golven die echt gigantisch zijn, voetbal op het strand en spelen in het zand. We houden het na enkele uren bekeken om onze huid die de zon nog niet is gewoon, wat te sparen. Na een lunch met broodjes en beleg van de supermarkt op de hoek gaan we voor een siësta. We winnen vandaag immers vijf uur en vrezen dat we anders het einde van de dag niet zullen halen.

Na onze pauze wandelen we op de boulevard langs Copacabana. De jongens herkennen van in de Rio tekenfilms het voor Rio kenmerkende wit/zwart golvende plaveisel. Het is fijn wandelen hier, langs kraampjes, bars, (tot plezier van de jongens soms zeer schaars geklede) sportende Brazilianen, voetbal - en andere wedstrijden op het strand. We lopen helemaal tot aan het Forte de Copacabana, tussen de stranden Copa en Ipanema, en bezoeken het museum van de strijdkrachten. Het uitzicht op zowel de Corcovado met het Christusbeeld, het strand en de Suikerbroodberg is prachtig. We kunnen amper geloven dat we 24 uur geleden nog op school/werk zaten en nu hier staan.

Ondertussen gaat de zon stilaan onder en we slenteren terug naar ons hotel. In elke reisgids of op elke site staat immers te lezen dat het niet verstandig is om na zonsondergang nog rond te lopen dus dat willen we vermijden (beetje lastig dat het hier al om halfzes donker is natuurlijk). We scoren voor de jongens nog Brazil voetbalshirts van Neymar, een belofte die thuis werd gemaakt en nu al is ingevuld. Eten doen we in een 'kilo' restaurant: Je vult je bord, het wordt gewogen en je betaalt voor wat je hebt genomen. Een handig systeem, gezien je enkel neemt en betaalt voor wat je lekker vindt. Na het eten is er bij niemand van ons nog veel energie over en rond acht uur gaat het licht in onze kamer uit.

Favela Rocina
Woensdag 1 juli 2015. Rio de Janeiro, Brazilië.

Vandaag gaan we op uitstap met Favela Adventures. Veel laat de naam niet aan de verbeelding over, we gaan Rocinha, een gepacifieerde favela bezoeken. Op die manier hopen we niet enkel een beeld van Rio te krijgen op basis van wat we zien in Zona Sul met zijn stranden, waar de welgestelde cariocas (inwoners van Rio) wonen. We worden opgepikt aan ons hotel door Jody, de gids, die twee jaar terug verhuisde van UK naar Rio, zonder er ooit eerder te zijn geweest. Hij woont sindsdien in de favela, net zoals de andere gidsen van Favela Adventures, hoewel zijn initiële plan was om Engels te onderwijzen aan jongeren. Onze groep bestaat uit ons gezin en twee zussen uit UK.

We nemen de bus door de ochtendspits van Rio en krijgen onderweg uitleg van Jody. Hij vertelt dat we naar een veilig deel van de favela gaan, dat er 250000 inwoners zijn, meestal uit de lagere working class zoals taxichauffeurs, hotelpersoneel, maar dat het voor mensen met een laag loon (zo'n 350 Euro) onbetaalbaar is om ergens anders in Rio te wonen. Een kwart van de opbrengst van de tours gaat naar projecten voor jongeren in de favela, in de hoop zo iets te betekenen en hen misschien een beter leven te geven.

We horen dat er nog delen van de favela in handen zijn van drugsbendes (waar wij niet heen gaan) maar dat doordat er een code heerst in de wijk het er - relatief - veilig is. Wanneer iemand een misdaad begaat in de favela zelf wordt zijn hand bijvoorbeeld afgesneden, dus inwoners met echt slechte bedoelingen trekken naar de stranden om daar toeristen te beroven. Dat mag van de code. Vooral wanneer de politie binnenvalt zijn er vuurgevechten en is het er niet oké.

Aangekomen in Rocinha wandelen we naar de top van de favela vanwaar we een prachtig zicht hebben op de stad - ver weg zien we de stranden, Sugerloaf Mountain en Cristo Redentor. Wij stappen, maar de inwoners nemen bergop vooral de motor-taxi's waarvan de chauffeurs te herkennen zijn aan hun gele vestjes. Emiel en Louis dragen hun Braziliaanse voetbaltruitjes en krijgen daar veel reactie op. Waar we langskomen klinkt telkens Brazil of Neymar en zien we opgestoken duimen.

We dalen af en Jody blijkt een zeer aangename gids die ons hopen info geeft over het dagelijkse leven. Alles in de wijk is aangelegd door de inwoners zelf, riolering, waterleiding, elektriciteit. De favela is ondertussen gelegaliseerd, en er zijn scholen, medische centra en dergelijke meer. We krijgen uitleg over het post systeem (er is slechts één officiële straat, dus enkel daar kan post toekomen - aan de voordeur van de kapper staat een mandje met honderden brieven van mensen die dat adres gebruiken voor hun post), het onderwijs (er zijn in Rio zoveel kinderen en zo weinig openbare scholen/leerkrachten dat de kinderen slechts vier uur les hebben per dag, in twee groepen - bijna niemand studeert dan ook verder), vuilnisophalen (je kan je afval naar enkele centrale punten brengen waar het dagelijks wordt opgehaald), hoe de huizen worden gebouwd (maximaal zes verdiepingen, anders wordt het onstabiel) en zoveel meer. Voor ons zeer boeiend, maar voor de jongens duurt het wat lang, ondanks vertalen van de voor hen meest leuke dingen.

Tot we aan een pleintje komen waar enkele jongetjes aan het voetballen zijn en Emiel met Jody tegen hen mogen spelen. Europa tegen Brazilië zeg maar, en de strijd is nogal ongelijk. De wedstrijd eindigt één tegen één, Emiel tegen een net als hij achtjarig kereltje en het is niet te geloven hoe die kan voetballen. Emiel is (net als wij) onder de indruk, en meent dat zelfs de beste van zijn klas nog niet half zo goed kan ‘sjotten’. Hij vat het sportief op en vraagt zich af of hij tegen de volgende Neymar heeft gespeeld (wie weet). Het maakt in elk geval dat de toer ook voor de jongens boeiend wordt, want de belofte van nog meer voetbal op het einde van de toer doet wonderen.

We gaan langs bij Zezinho, de wat vreemde maar warme eigenaar van Favela Adventures. Hij heeft drie katten waar de jongens even mee spelen en zijn slagzin 'ciao ciao miauw' wordt door hen overgenomen (de lezer is gewaarschuwd). Hij staat vol tattoos die allemaal gerelateerd zijn aan de favela (100% Rocinha en zo meer). In zijn tweekamerappartement is een DJ school, een initiatief om een aantal jongeren van de favela een doel te geven.

Onze volgende stop is een 'kilo' restaurant, en voor de helft van de prijs van gisteren eten we zeker zo goed. Louis krijgen we opnieuw niet aan de groenten, veel moeite doen we ook niet met de pot vanuit België meegebrachte vitaminepillen in gedachten. Na het eten gaat Jody een bal kopen en trekken we naar een voetbalveldje aan de voet van de favela. Geen kinderen te zien, maar eens wij beginnen te spelen (ook voor mij is er geen ontsnappen aan) komen ze plots van alle kanten. Emiel en Louis beleven de tijd van hun leven, zo fijn om te zien dat ze in een mum van tijd en zonder woorden integreren in de bende. Na meer dan een half uur spelen maakt één van de Braziliaantjes de opmerking 'hey, he's a gringo' naar Emiel, tot hilariteit van iedereen die het hoort (en verstaat). Louis is de kleinste van de hoop, en het stoort niemand dat hij midden op het plein de bal in zijn handen neemt (ah ja, want hij is de keeper en dan mag dat). De grotere jongens doen alles om Emiel te laten scoren tot dat lukt en hij zo fier als een gieter de rest van de dag rondloopt.

Zo is deze dag voor ons allemaal nu al een hoogtepunt! Jody zet ons op de bus terug naar Copacabana en hoewel de chauffeur zeker niet de zachtste is (maar dat zijn ze hier geen van allen) valt Louis zeer snel in slaap. Terug 'thuis' testen we het zwembad, dat zowat het kleinste ooit moet zijn, en eten we gekochte broodjes op de kamer. Om halfacht vragen de jongens of ze mogen gaan slapen, en niet veel later zijn ze vertrokken naar dromenland.

Cristo Redentor
Donderdag 2 juli 2015. Rio de Janeiro, Brazilië.

We zijn alweer voor zessen wakker (Louis toch, en dan moet de rest van ons wel snel volgen) maar dat is niet slecht want we willen de Cristo Redentor graag eens van dichtbij bekijken en zo zijn we de mogelijke drukte misschien voor. Wanneer ik aan de receptie vraag of we gemakkelijk met de bus kunnen krijg ik te horen dat dat kan, maar dat tickets een dag op voorhand moeten worden gekocht en dat we best een toer boeken via het hotel wanneer we vandaag nog willen gaan. We besluiten eerst even via een Riotur kiosk te passeren, en dat blijkt een goed idee want daar wordt ons verteld dat het geen probleem is om ter plekke ticketjes te kopen (al kan het wel zijn dat we even moeten wachten voor we het treintje naar boven kunnen nemen).

We nemen bus 583 aan de bushalte net voor ons hotel. Er rijden gigantisch veel bussen in Rio maar als je weet waar naar toe is de bus nemen een fluitje van een cent. Hoe het zit met de veiligheid op de bussen is onduidelijk, wij hebben in elk geval geen klagen. Niet enkel op de bus, maar overal waar we tot nu toe zijn geweest blijken de inwoners van Rio zeer vriendelijk. Ik mag met Louis altijd zitten op de bus, wanneer we op ons plan kijken worden we onmiddellijk aangesproken en verder geholpen, de jongens krijgen continue een duim omhoog van mannelijke voorbijgangers, terwijl ze door de blonde haren worden gestreken door de vrouwen. Verder redden we het met Engels en Spaans tot onze verbazing zeer goed, benieuwd wat dat zal geven voor de rest van onze reis!

We worden precies voor het treinstation Cosme Velho, waar het treintje naar boven vertrekt, afgezet en we kunnen tickets kopen voor het eerstvolgende. Niks file dus... We rijden door Parque Nacional da Tijuca, het grootste stedelijke natuurpark ter wereld en zien al mooie panorama's van de stad en de heuvels.

Na twintig minuten zijn we boven en kunnen we de trappen op naar het dertig meter hoge beeld. Alweer een hoogtepunt, ook voor de jongens. Het is drommen voor de klassieke foto voor het beeld, voor veel Brazilianen is dit bezoek een één keer in hun leven moment (voor ons hoogst waarschijnlijk ook). Het is vandaag wat bewolkt aan de noordkant van het beeld al is het Maracana Stadion prima te zien, aan de zuidkant is het uitzicht fantastisch. Het is tijd voor een appelmoment, aan de voet van het beeld (niet slecht vergeleken met op de speelplaats op school of in de koffiecorner op het werk) voor we opnieuw naar beneden gaan. Daar spelen de jongens op een speelpleintje met wat speeltuigen en drinken wij een pintje op een bankje. Als dit geen vakantie is...

We laten Louis en Emiel kiezen tussen een voetbalstadion bezoek of het strand en ze kiezen voor het laatste dus we nemen de bus terug naar Copacabana. Na onze ondertussen gebruikelijke stop in de supermarkt voor lunch trekken we naar het strand. De zon schijnt wat minder fel dan eergisteren en dat vinden we niet slecht, zo kan er wat langer gespeeld worden.

Emiel wil na het spelen in de golven en het forten bouwen graag voetballen en haalt zijn beste Engels boven om op zijn eentje een bal te gaan lenen bij de sportende Braziliaanse buren. We spelen op het tweede deel van het strand waar permanente sport terreinen zijn aangelegd. We halen het maximum uit onze voorlopig laatste dag Rio en we blijven tot het begint te schemeren.