Schooltje_Cambodja

Betekent de leerplicht dat je geen lange reizen meer kunt maken met kinderen van vijf jaar en ouder? Officieel is de leerplichtwet streng, maar de praktijk blijkt iets genuanceerder. Gelukkig maar. Er zijn genoeg voorbeelden van gezinnen die ondanks de leerplicht toch een lange reis hebben kunnen maken. Wij zochten uit wat er allemaal bij komt kijken.

De meeste ouders waarmee wij tot nu toe in contact zijn gekomen, reizen met kinderen jonger dan vijf jaar. Niet zo gek, want onze eigen kinderen waren gedurende onze reizen ook in die leeftijd. Voordat we de laatste keer op reis gingen, hadden we (op advies van de school) voor onze vierjarige al een plekje op school geregeld waar ze na thuiskomst bij kon aansluiten  Inmiddels is ze in 2008 vijf geworden en daarmee leerplichtig. Tijd om ons te oriënteren op de wet- en regelgeving rondom deze leerplicht.

De regels

Kinderen zijn leerplichtig vanaf de maand nadat ze vijf zijn geworden. Onze Jente is bijvoorbeeld 9 juni jarig en daarmee sinds 1 juli 2008 leerplichtig. Leerplicht betekent in Nederland eigenlijk schoolplicht. Er zijn gronden waarop ontheffing van deschoolplicht gegeven kan worden, de leerplicht geldt echter voor bijna alle kinderen. In de praktijk krijgen alleen kinderen met ernstige ziektes of handicaps ontheffing van de school- en leerplicht. Dus ook ouders die er om principiële redenenvoor kiezen hun kind niet naar school te laten gaan moeten aantonen op welke wijze ze hun kinderen onderricht gaan geven. De ontheffing van de schoolplicht is overigens makkelijker te krijgen wanneer je deze voor het bereiken van de vijfjarige leeftijd aanvraagt. Als een kind eenmaal naar school gaat is het zo goed als onmogelijk op principiële gronden de ontheffing te bemachtigen.

Naast de principiële gronden kent de wet nog een aantal situaties en (beroeps)groepen die ontheffing van de schoolplicht mogelijk maakt. Zo kunnen kermisexploitanten en binnenschippers vrijstelling aanvragen en is een reis voor ‘oriëntatie op een emigratie’ een mogelijke grond voor ontheffing. Ook expats die hun kinderen meenemen en in het buitenland naar school laten gaan, krijgen doorgaans ontheffing. Reizen pur sang is in de regel geen grond voor ontheffing, ook niet als dat gebeurt tijdens het ouderschapsverlof of een met de levensloopregeling gespaarde sabbatical van de ouders. 
Veel aanvragen voor ontheffing van de leer/schoolplicht voor het maken van een reis, stuiten dan ook op een ‘nee’ van de leerplichtambtenaren. Maar niet alle. Het lijkt dat een aantal leerplichtambtenaren de regels wat vrijer interpreteren waardoor je in sommige gemeentes wel kans maakt. Maar ook deze leerplichtambtenaren kijken kritisch naar de plannen. Zo mag het reistempo niet te hoog zijn en moet er een gedegen plan met lespakketten van week tot week zijn verzorgd door de eigen school of de Wereldschool.

De betrokken instanties

Wil je buiten de schoolvakanties op reis dan is het allereerst raadzaam om contact op te nemen met de school van je kinderen. Scholen mogen tot maximaal tien schooldagen extra verlof toekennen. De meeste scholen zijn hier niet al te welwillend in. Ze vrezen terecht voor een leegloop van klassen voor het einde van een schooljaar, of een start van een nieuw schooljaar met veel lege banken. Veel scholen kondigen daarom al expliciet aan dat ze geen toestemming zullen geven voor het verlengen van de (zomer)vakantie. Een ruime voorbereidingstijd en veel overleg is daarom vaak wel vereist.

Ga je langer op reis en red je het niet met die tien extra verlofdagen, dan krijg je in de meeste gevallen te maken met de leerplichtambtenaar. Iedere gemeente (en in de grote steden ook ieder stadsdeel) heeft een eigen leerplichtambtenaar die onafhankelijk van de gemeenteraad de schoolplicht bewaakt. Scholen zijn verplicht ongeoorloofd verzuim bij de leerplichtambtenaar te melden. Staat je school positief ten opzichte van je geplande reis, dan kun je de directeur een aanvraag voor langer verlof laten doen. Zo niet, dan kun je het verzoek ook rechtstreeks aan de leerplichtambtenaar sturen. Bereid een verzoek in beide gevallen grondig voor. Veel verzoeken tot ontheffing van de schoolplicht , dus ook de verzoeken gesteund door de school, worden door de leerplichtambtenaar afgewezen.

De mogelijkheden

1. Bewandel de officiële weg met open vizier
Er zijn ouders die toestemming krijgen van de leerplichtambtenaar voor hun reis met leerplichtige kinderen. Het is een moeilijk traject waar je tijd en energie in zult moeten steken. De uitkomst is vaak onvoorspelbaar en na het afwijzen van het verzoek kun je rekenen op een proces verbaal als je toch gaat. Toch zijn er gelukkig steeds meer ouders die deze route bewandelen en zo ook het probleem zichtbaarder maken. We zijn ook verhalen tegengekomen van ouders die goede afspraken hebben kunnen maken met school en leerplichtambtenaar. Het grote voordeel hiervan is dat het onderwijs van je kind door kan gaan (met begeleiding vanuit school) en je kind na terugkeer wellicht zonder veel problemen weer in kan stromen in zijn of haar oude klas. Dit vraagt wel om veel tijdsinvesteringen van alle partijen.

2. Doe als de expats en schrijf je kind in bij een school in het buitenland. 
Minder makkelijk dan het lijkt. In veel landen moet je een werkvergunning of ander bewijs hebben dat je er (tijdelijk) woont, voordat je je kind mag inschrijven op een school. Daarnaast kan de leerplichtambtenaar na afloop gedetailleerde informatie zoals (vertaalde) rapporten, aanwezigheidsregistraties e.d. van je verlangen om te bewijzen dat je kind echt naar school is gegaan.

3. Giet je reis in het jasje van een oriëntatie op emigratie.
Dit is een grond waarop de wet een mogelijkheid lijkt te bieden. Echter ook de leerplichtambtenaar is beducht op misbruik en stelt hierbij zoveel voorwaarden dat het nauwelijks realiseerbaar is als je het niet echt heel serieus van plan bent (en zelfs als je het wél echt overweegt).

4. Schrijf je kind uit van school 
Niet legaal, maar waarschijnlijk wel de meest gebruikte. Als je jouw kind uitschrijft is de school niet verplicht verzuim te melden aan de leerplichtambtenaar. De oplettende leerplichtambtenaar zal kunnen ontdekken dat je kind niet op een nieuwe school is ingeschreven en je op grond daarvan voor het gerecht slepen. Je riskeert een gevangenisstraf van maximaal een maand of een boete die kan oplopen tot 2250 euro. In de praktijk legt de rechter in de meeste gevallen een boete op van 500 euro. De kans bestaat ook dat het onopgemerkt blijft en je vervolging ontloopt. Als je niets met de school regelt, ben je natuurlijk wel de plek kwijt. Soms is het echter mogelijk hierover met de school afspraken te maken. Het loont de moeite hier tijd en aandacht aan te besteden, leert de praktijk.

5. Uitschrijven uit de gemeente
Naast het uitschrijven bij de school, kun je jouw kinderen ook uitschrijven uit de gemeente. Dit heeft nogal wat consequenties. Je recht op kinderbijslag vervalt bijvoorbeeld. Ook voor het verzekeren van je reis voor jezelf en de kinderen zul je wat extra zaken moeten regelen. Overigens kun je in een aantal gevallen (als je bijvoorbeeld in loondienst blijft) de kinderbijslag alsnog terug krijgen na terugkomst in Nederland.

Partners

Abonneer

Vul hieronder je emailadres in en ontvang per mail het laatste nieuws van Verrereizenmetkinderen.nl

Social Media

Houd jij van Verre reizen met kinderen? Volg, like en blijf op de hoogte!