Interview met Femke Pelgrum, Verloskundige bij Materna in Borculo
Ver op reis met kinderen, kan prima. Dat weten we. Maar zwanger op reis? Kan dat? En waar moet je dan allemaal rekening mee houden? Diana reisde onlangs met man en kids door Thailand. Zwanger, maar dat wisten we toen (nog) niet. De reisgrage verloskundige Femke Pelgrum was haar rots in de branding. Wij vragen haar hoe je als zwangere toch veilig een verre reis kunt maken.
1. Stel, je boekt de tickets voor je droomreis naar de tropen, maanden van tevoren. Maar ai, twee maanden voor vertrek blijk je zwanger te zijn. Wat nu? Annuleren?
Gefeliciteerd met je zwangerschap! Een reis naar de tropen hoeft geen probleem te zijn afhankelijk van:
-De benodigde vaccinaties. Heb je deze al? Als je nog vaccinaties nodig hebt, mogen deze (meestal)niet in de zwangerschap. Vraag hierover meer info na bij een GGD/THC/tropenarts.
-Hoe hoog verblijf je? Langdurig op grote verblijven (boven 2150m) kan de groei van het kindje belemmeren.
-Hoe reis je? In lodges/hotels (georganiseerd) of met een tentje? Waar eet je? Dus wat zijn de omstandigheden? Goed en hygiënisch bereid voedsel is van belang. Als zwangere loop je meer risico dat je ziek wordt van bedorven voedsel. Hoe is het drinkwater? Ook de intensiteit van het reizen kan in de zwangerschap belastender worden ervaren. Dus wat meer rustdagen inplannen is wel verstandig.
2. Welke periode in de zwangerschap is het meest geschikt als je een verre reis wilt maken?
De beste periode is tussen de 16-30 weken. Vaak heb je je energie weer terug en zit je buik nog niet in de weg. Ook je conditie is nog beter dan later in de zwangerschap. Bovendien mag je na 34 weken niet meer vliegen.
Als je net zwanger bent is het altijd spannend of het goed gaat. In de eerste weken van de zwangerschap moet je vertrouwen hebben in de signalen die je lichaam je geeft. Helaas kan een zwangerschap ook eindigen in een miskraam. Dit kan een reden zijn om niet voor de twaalfde week van je zwangerschap op reis te gaan. Het is echter wel zo dat als de zwangerschap misgaat, dit zeer zelden acuut op gang komt. In vrijwel alle gevallen heb je eerst een beetje bloedverlies en soms buikpijn. Heftig bloedverlies kan hierop volgen. Stel dat je op reis bent, dan is het verstandig om bij een beetje bloedverlies contact te zoeken met een arts. Het is dan verstandig om in de buurt van een ziekenhuis/kliniek te blijven.
Gelukkig gaan de meeste zwangerschappen goed en kan een reis tijdens de eerste weken ook als bijzonder prettig worden ervaren. Veel zwangeren zijn erg moe in het begin van hun zwangerschap en doordat je niet hoeft te werken en meer tijd hebt om te rusten, kunnen de eerste weken veel prettiger verlopen. Een bijkomende zwangerschapskwaal is (ochtend)misselijkheid. Zorg dat je altijd wat licht verteerbaar eten bij je hebt, eventueel kun je via je huisarts (uit voorzorg) medicijnen meekrijgen die de misselijkheid beperken. Maar ook hiervoor geldt: doordat je meer rust hebt, kan deze klacht ook minder (heftig) optreden. Dus ook in het begin van je zwangerschap kun je best op reis gaan!
3. Wat zou een reden zijn om een zwangere te adviseren geen verre reis te maken?
- Als ze nog vaccinaties moet hebben, is dit meestal geen optie.
- Als er met de 20-weken-echo een laagliggende placenta gezien is. Dit kan later in de zwangerschap problemen geven. Of als er andere afwijkingen worden gevonden die verder onderzoek verlangen, kan dit een reden zijn om een geplande vakantie af te (moeten) zeggen.
- Als ze zich lichamelijk niet goed voelt of bang is voor de risico’s.
Overleg altijd even met je verloskundige of huisarts.
4. Heeft het voordelen om te reizen tijdens je zwangerschap?
Een voordeel van een reis tijdens je zwangerschap is dat je meer rust krijgt dan wanneer je doorgaat met je normale dagelijkse leven. Werken, sporten, (sociale) verplichtingen etc. kunnen veel stress opleveren, iets wat je er in de zwangerschap wellicht net niet bij kunt hebben. Even weg van alles en iedereen kan je wat extra ontspanning geven, zodat je ook kunt genieten van het zwanger zijn!
5. Welke extra maatregelen kun je als zwangere treffen wat betreft je gezondheid?
- Je kunt eventueel je reistempo wat verlagen.
- In het soort reis dat je maakt. Een wandelreis, backpacken of een hotelrondreis? Kijk wat je aankunt.
- Eet daar waar het druk is, wees eventueel extra voorzichtig met vlees eten.
- Zorg voor een goede reisapotheek. Veel medicijnen kun je zonder recept kopen bij apotheek of drogist. Ook kun je een keer langs de huisarts gaan om met hem/haar door te spreken wat niet mag ontbreken en medicatie te regelen. Lees de bijsluiters ook goed na op wat je mag slikken in de zwangerschap!
- Zoek op je vakantiebestemming naar de medische voorzieningen die aanwezig zijn: staatsziekenhuizen en privéklinieken.
6. Kun je ook tijdens je reis telefonisch contact opnemen met je verloskundige?
Altijd! Wij hebben een telefonisch spreekuur en ook een 24-uurs bereikbaarheid. Bovendien zijn we per mail ook goed te bereiken.
7. Lariam mag je in principe na de derde zwangerschapsmaand gebruiken. Betekent dit dat je als zwangere ook door malariagebied kunt reizen?
Ja, maar wees extra voorzichtig. Bedek je zelf goed, gebruik een klamboe, en antimuggenmiddelen. Neem laagdrempelig contact op bij tekenen van infectie (koorts, ziek voelen) zodat er op tijd met een behandeling gestart kan worden en meldt duidelijk dat je zwanger bent!
8. Zijn er nog andere do’s en dont’s die je een zwangere met reisplannen wilt meegeven?
- Als zwangere mag je niet duiken.
- Verder zou ik adviseren om de risico’s niet op te zoeken: parachutespringen, bungyjumpen etc. Ook zou ik geen extreme weersomstandigheden opzoeken. Extreme hitte kan in de zwangerschap zwaarder worden ervaren, mede omdat de conditie afneemt in de zwangerschap en het aanpassen aan hitte ook moeilijker gaat. Zwangeren houden ook vaker vocht vast, dit verergert bij hogere temperaturen
- Zoek van te voeren uit waar je naar toe kan in geval van calamiteiten: privéklinieken, ziekenhuizen, huisartsen en win informatie in bij de GG&GD/Travel Health Clinic
9. Nog een paar persoonlijke vragen. Hou je van reizen? Wat is je favoriete bestemming?
Ik vind reizen super. Helaas komt het er door m’n werk te weinig van. In het verleden hebben we al meerdere mooie plekken gezien: China, Australie, Nieuw-zeeland, Fiji, Cuba, Marokko, Egypte, Kenia, maar ook Frankrijk, Italie en Terschelling. Alle bestemmingen hebben iets moois: cultuur, natuur, de mensen. En ons wensenlijstje is nog niet af; zodra het mogelijk is willen we naar Zuid Amerika om daar een paar maanden rond te reizen, met de rugzak en alleen een ticket van en naar huis. Reizen met de locals en leven tussen de locals, dat is hoe we het liefst rondreizen. En een mix van lange reisdagen, veel zien én af en toe een stranddag. Heerlijk!
10. Zou je eventueel zelf een verre reis willen maken tijdens je zwangerschap?
Jazeker. We verdiepen ons altijd erg goed in de landen waar we heen gaan, weten waar we in geval van nood naar toe kunnen en ook waar de ziekenhuizen zijn. Dat geeft een veilig gevoel. Wellicht passen we de intensiteit van de reis aan. Nu wandelen we ook veel, dat zal dan waarschijnlijk niet meer zo goed gaan. Maar als ik me niet fit genoeg zou voelen, zou een vakantie dichter bij huis ook een optie zijn. Maar even eropuit, dat zou ik wel willen!